Τι είναι η Θεραπεία Σχημάτων;
Η θεραπεία Σχημάτων είναι μία απαρτιωτική προσέγγιση από τον Young και τους συνεργάτες του που επεκτείνει σημαντικά τις παραδοσιακές γνωσιακές συμπεριφοριστικές θεραπείες και έννοιες. Συνδυάζει στοιχεία από τις σχολές της γνωσιακής συμπεριφοριστικής θεραπείας, της Gestalt, του δεσμού, των αντικειμενότροπων σχέσεων, της ψυχανάλυσης και του κονστρουκτιβισμού σε ένα ενοποιητικό μοντέλο. Η θεραπεία Σχημάτων ταιριάζει ιδιαίτερα σε άτομα με βαθιά ριζωμένες, χρόνιες ψυχολογικές διαταραχές, οι οποίες μέχρι τώρα θεωρούνται δύσκολα θεραπεύσιμες και βοηθά θεραπευτές και θεραπευομένους να κατανοήσουν τις χρόνιες, διάχυτες δυσκολίες και να τις οργανώσουν με έναν κατανοητό τρόπο.
Ως «Σχήμα» ορίζεται ένα ευρύ διάχυτο μοτίβο αποτελούμενο από μνήμες, συναισθήματα, γνωσίες και σωματικές αισθήσεις που δημιουργήθηκε κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία και αναπτύχθηκε σε όλη τη διάρκεια της ζωής, αφορά τον εαυτό και τις σχέσεις με τους άλλους και είναι δυσλειτουργικό σε μεγάλο βαθμό. Το άτομο για να μπορέσει να αντεπεξέλθει στο περιβάλλον του αναπτύσσει δυσλειτουργικές στρατηγικές αντιμετώπισης ως απάντηση στο Σχήμα. Αναγνωρίζονται 18 δυσλειτουργικά Σχήματα που ταξινομούνται σε πέντε ευρύτερες κατηγορίες.
Στόχος της θεραπείας Σχημάτων είναι να επουλωθεί το Σχήμα. Μέσα από γνωστικές, βιωματικές και συμπεριφορικές τεχνικές, να αναδομήσει τα δυσλειτουργικά σχήματα και να ανατρέψει τα δυσλειτουργικά συμπεριφορικά μοτίβα.
Τι συμβαίνει κατά τη Θεραπεία Σχημάτων;
Αξιολόγηση και εκπαίδευση: Αναγνωρίζονται έξι μείζονες στόχοι: α) προσδιορισμός των δυσλειτουργικών μοτίβων ζωής, β) προσδιορισμός και διέγερση των δυσλειτουργικών σχημάτων, γ) κατανόηση των πηγών των σχημάτων στην παιδική και εφηβική ηλικία, δ) προσδιορισμός των τρόπων και των αντιδράσεων αντιμετώπισης, ε) αξιολόγηση της ιδιοσυγκρασίας, στ) αντίληψη του περιστατικού
Τεχνικές αλλαγής σχημάτων: Γνωσιακές, βιωματικές και συμπεριφορικές τεχνικές χρησιμοποιούνται για την ανατροπή των δυσλειτουργικών σχημάτων.
Ενίσχυση και συντήρηση: Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, γίνεται έμφαση στην ενίσχυση των νέων, θετικών σχημάτων και στην εφαρμογή τους σε πραγματικές καταστάσεις.
Σταθεροποίηση της αλλαγής.
Πόσο διαρκεί η Θεραπεία Σχημάτων;
Η θεραπεία Σχημάτων αποτελεί μία μέσης ή μακράς διάρκειας θεραπευτική παρέμβαση. Οι συνήθεις χρόνοι κυμαίνονται από ένα έως τρία έτη με συχνότητα συνεδριών μία ή δύο φορές εβδομαδιαίως.
Σε ποιες δυσκολίες μπορεί να βοηθήσει η Θεραπεία Σχημάτων;
Η θεραπεία Σχημάτων έχει αποδειχτεί χρήσιμη στη θεραπεία των διαταραχών προσωπικότητας, της χρόνιας κατάθλιψης και του άγχους, των διατροφικών διαταραχών, των δύσκολων προβλημάτων των ζευγαριών και των παρατεινόμενων δυσκολιών στη διατήρηση ικανοποιητικών προσωπικών σχέσεων.
